Trong những tháng đầu năm 2020, dịch bệnh Covid-19 bùng phát gây ảnh hưởng rất lớn đến nền kinh tế toàn thế giới. Tại Việt Nam, người lao động (sau đây gọi tắt là NLĐ) nước ngoài chưa thể nhập cảnh vào Việt Nam làm việc, NLĐ thực hiện cách ly, nguồn cung nguyên, vật liệu thiếu hụt,… dẫn tới việc sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp bị trì trệ ảnh hưởng doanh thu, nhiều doanh nghiệp phải đóng cửa, tạm ngừng hoặc thu hẹp sản xuất, một số NLĐ phải ngừng việc. Vậy trong trường hợp tạm ngừng công việc do dịch bệnh Covid-19 thì tiền lương của NLĐ sẽ được giải quyết như thế nào?
Ngày 25/03/2020, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đã ban hành Công văn số 1064/LĐTBXH-QHLĐTL hướng dẫn trả lương ngừng việc và giải quyết chế độ cho NLĐ trong thời gian ngừng việc liên quan đến dịch bệnh Covid-19. Theo đó, các doanh nghiệp thực hiện như sau:
1. Trả lương ngừng việc:
Xem xét các trường hợp gây ra ngừng việc (do lỗi của người sử dụng lao động hay NLĐ hay do nguyên nhân khách quan) để xác định trả lương ngừng việc cho NLĐ.
2. Đối với trường hợp NLĐ phải ngừng việc do tác động trực tiếp của dịch Covid-19 như:
– Lao động là người nước ngoài trong thời gian chưa được quay trở lại doanh nghiệp làm việc theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền;
– NLĐ phải ngừng việc trong thời gian thực hiện cách ly theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền;
– NLĐ phải ngừng việc do doanh nghiệp hoặc bộ phận doanh nghiệp không hoạt động được vì chủ sử dụng lao động hoặc những NLĐ khác cùng doanh nghiệp, bộ phận doanh nghiệp đó đang trong thời gian phải cách ly hoặc chưa được quay trở lại doanh nghiệp làm việc.
Tiền lương của NLĐ trong thời gian ngừng việc thực hiện theo quy định tại Khoản 3 Điều 98 Bộ luật Lao động 2012:
“Điều 98. Tiền lương ngừng việc
Trong trường hợp phải ngừng việc, người lao động được trả lương như sau:
…
3. Nếu vì sự cố về điện, nước mà không do lỗi của người sử dụng lao động, người lao động hoặc vì các nguyên nhân khách quan khác như thiên tai, hoả hoạn, dịch bệnh nguy hiểm, địch hoạ, di dời địa điểm hoạt động theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc vì lý do kinh tế, thì tiền lương ngừng việc do hai bên thoả thuận nhưng không được thấp hơn mức lương tối thiểu vùng do Chính phủ quy định.”
Khi đó, tiền lương ngừng việc do hai bên thỏa thuận nhưng không thấp hơn mức lương tối thiểu vùng do Chính phủ quy định.
3. Đối với trường hợp doanh nghiệp gặp khó khăn về nguồn nguyên vật liệu, thị trường dẫn tới không bố trí đủ việc làm, doanh nghiệp có thể tạm thời chuyển NLĐ làm công việc khác so với hợp đồng lao động.
Nếu thời gian ngừng việc kéo dài ảnh hưởng đến khả năng chi trả của doanh nghiệp thì doanh nghiệp và NLĐ có thể thỏa thuận tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động.
Nếu doanh nghiệp phải thu hẹp sản xuất, dẫn tới giảm chỗ làm việc thì thực hiện sắp xếp lao động theo hướng:
– Nếu doanh nghiệp chịu ảnh hưởng trực tiếp của dịch bệnh mà doanh nghiệp đã tìm mọi biện pháp khắc phục nhưng vẫn buộc phải thu hẹp sản xuất, giảm chỗ làm việc thì có thể thực hiện đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động với NLĐ theo quy định.
Lưu ý: Nếu đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật thì doanh nghiệp sẽ phải thực hiện nhiều nghĩa vụ khác nhau đối với NLĐ
– Nếu do thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế thì doanh nghiệp phải xây dựng và thực hiện phương án sử dụng lao động. Trong trường hợp doanh nghiệp không thể giải quyết được việc làm mới mà phải cho NLĐ thôi việc thì phải trả trợ cấp mất việc làm cho NLĐ.
Ngoài ra, bất kỳ lúc nào thì doanh nghiệp và NLĐ có thể tự thỏa thuận với nhau về việc tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động hoặc nghỉ không lương.
